- O roli wychowawczej rodziców:
- rodzice wychowują – czyli kształtują i ukierunkowują nowego człowieka poprzez fakt, że są z nim w bliskim i jedynym kontakcie uczuciowym i stwarzają mu jedyną w swym rodzaju rzeczywistość domu,
- nikt nie może ich w pełni zastąpić (dziecko zawsze dąży do odzyskania rodziców, nawet ogromnym kosztem),
- nieodwracalny brak rodzica – to zawsze trwałe szkody w osobowości dziecka,
- zadania rodzicielskie wymagają głębszych przygotowań, ponieważ wszelkie zaniedbania i błędy wynikające z niewiedzy, trudno później lub nie można wcale ich naprawić,
- rodzicielstwa nie można znaleźć w żadnym podręczniku, ale równocześnie wiedza, refleksja i świadoma dobra wola jest potrzebna każdemu z rodziców, zwłaszcza w trudniejszych chwilach,
- role ryzykowne to:
z jednej strony:
- nadmierna spontaniczność,
- żywiołowy stosunek do dziecka,
- zdanie się na swoje uczucia względem niego, z drugiej strony:
- nadmierna programowość,
- zasadniczość,
- profesjonalne traktowanie roli wychowawczej.
Drogi Rodzicu musisz sobie uświadomić podstawowy fakt, że istnieje związek między twoim życiem, a późniejszym życiem twojego dziecka, między Twoją postawą a tym, co dziecko w siebie wchłonie; czego nie zrobisz teraz, nikt za ciebie tego nie zrobi.
- O potrzebach psychicznych dziecka
- Najważniejsza – potrzeba miłości
Bez miłości dziecko nie potrafi się prawidłowo rozwijać (można to obserwować w domach dziecka). Miłość do małego dziecka przejawia się nie tylko w dbaniu o nie, ale także w pieszczotach, których dziecko bardzo potrzebuje.
Przykład:
Pewien kierownik szkoły opowiedział, iż kiedyś przyjął do I-ej klasy 7-letniego chłopca, który wprost "kleił się" do dorosłych, szukając przytulenia i pieszczoty. Gdy kierownik porozmawiał o tym z matką dziecka, ta powiedziała: "... Unikam wszelkich pieszczot, bo jak syn się ich nauczy, to będzie biegał za dziewczętami ...". Relacja matki wskazywała na brak wiedzy z zakresu psychiki dziecka.:
-
- Potrzeba bezpieczeństwa
Przejawia się ona w miłej, życzliwej atmosferze rodzinnej, widocznej wzajemnej miłości rodziców.
Gdy dzieci widzą, że ojciec i matka odnoszą się do siebie serdecznie, cieszy je to; wzrasta ich poczucie bezpieczeństwa. Dzieci zawsze dostrzegają czułe gesty rodziców:
- trzymanie się za ręce,
- pocałunek na pożegnanie czy powitanie.
Naśladują to wobec rodziców, a w przyszłości we własnych małżeństwach. Dzieci kochających się rodziców pragnąć będą dla siebie dobrego i trwałego związku. Dziecko, które dostrzega wprost brak miłości między rodzicami, bardzo nad tym ubolewa, czuje się niepewne i zagrożone. Nie można przed dzieckiem udawać czegokolwiek, bo ma ono wspaniałą intuicję.
-
- Potrzeba rozwoju i aktywizacji
- U małego dziecka przejawia się to w sferze ruchowej.
- U starszego natomiast przejawiać się będzie w twórczości własnej (rysowanie, budowanie ...). czerpie stąd radość z nowych odkryć i doświadczeń.
- Rodzicom zdarza się hamować ten rozwój, np. nie pozwalają się bawić w piaskownicy, żeby się nie pobrudziły. Wzbudzają żal we własnym dziecku.
- Rodzice muszą zdawać sobie sprawę z faktu, że zabawy stymulują rozwój dzieci i przygotowują ich do przyszłych ról społecznych: np.: zabawy w dom, szkołę, sklep, teatrzyk itp.
Dziecko odreagowuje w nich wewnętrzne stresy i trudności.
Rodzic powinien się im przysłuchiwać!
Czasem w zabawie ujawnić się mogą specjalne predyspozycje czy uzdolnienia.
Przykłady:
-
-
- Pewien chłopiec był niemożliwym psujkiem – psuł urządzenia domowe, rozkręcał meble itp. po tych szkodach w domu rodzicielskim, wyrósł na bardzo cenionego mechanika.
- Ja z moją przyjaciółką najczęściej bawiłyśmy się w szkołę. Dziś obydwie jesteśmy nauczycielkami!
-
- Potrzeba uznania i akceptacji
Na czym polega?
Dziecko tworzy sobie obraz samego siebie (ocenę siebie) na podstawie tego, jak traktują je najbliższe osoby. Obraz ten powstaje i utrwala się do 5 – 6 roku życia.
Trzy modele postaw rodzicielskich
- Jeśli jest kochane i akceptowane, jeśli słyszy pochwały i słowa uznania, wyrasta wówczas dorosły człowiek, który ma poczucie własnej wartości.
Taki człowiek czerpie z życia radość i posiada umiejętność akceptacji siebie i innych.
- Jeśli dziecko słyszy dużo słów krytycznych i jest często karane, wówczas rozwija się w nim zaniżony obraz siebie, czyli kompleks niższości, małej wartości własnej osoby.
W okresie późniejszym trudno go wyrównać.
SIMONE WEIL (filoz. ang.) powiedziała:
Wychować kogoś – to podnosić go w jego własnych oczach.
- Jeśli rodzice są chwiejni w ocenie, raz chwalą a innym razem za to samo krytykują czy karzą, to w dziecku rodzi się niepewność.
Dziecko potrzebuje stabilnej linii wychowawczej.
-
- Potrzeba kontaktów społecznych
Dotyczy to zwłaszcza dzieci w wieku szkolnym. One potrzebują kontaktów z rówieśnikami na co dzień. Jest on niezbędny dla prawidłowego rozwoju. Odseparowanie dziecka jest niepożądane.
W grupie uczy się:
- wrażliwości na aprobatę czy dezaprobatę,
- zasad i reguł postępowania,
- dostosowania się do zasad.
Drodzy rodzice spróbujcie sami sobie odpowiedzieć na poniższe pytania:
- Jak byłem sam wychowany?
Czy dostatecznie obdarzono mnie miłością i akceptacją?
- Które z metod moich rodziców stosuję sam, których pragnę uniknąć, a w czym pragnę postępować inaczej?
- Czy jestem zadowolony z własnego sposobu wychowywania dzieci, czy chciałbym coś zmienić?
Może łatwiej będzie nam wychowywać dalej swoje dzieci?
MOTTO DLA RODZICÓW:
Wielkość macierzyństwa, ojcostwa, rodzicielstwa leży w tym, że dając życie, rodzice przekazują także człowieczeństwo – uczą być człowiekiem. A najpotężniejszym środkiem wychowawczym do tego aby być człowiekiem, jest dojrzałe człowieczeństwo, wzór człowieczeństwa.
